Ayrıca soyağacında daha geriye giden ataları incelemenin yarış atı performansına büyük ölçüde faydalı olduğunu öne süren önemli bir araştırma da bulunmaktadır. https://www.nature.com/articles/s41598-018-24663-x]
Safkan yarış atı soyağacı araştırmalarında ortaya çıkan önemli konulardan biri akraba evliliği diğeri ise annenin soyağacındaki etkinliği ve önemi.
Yakın akraba evliliklerinin genellikle daha düşük kalitede atlar ürettiğini ve atların yarışlara katılma olasılığının daha düşük olduğunu öne süren güçlü araştırmalar bulunmakta. https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2022.0487]
Akrabalar arasındaki birleştirmelerin yoğunlaşması ile zararlı genlerin frekansları ve buna bağlı olarak kalıtsal kusurların ortaya çıkma olasılığı yükselir.
Yetenekli bir soyağacı analisti olan Jessica Tugwell şöyle diyor:
" Soyağacı araştırmalarımda dişi ailelere yoğun olarak odaklanıyorum. Çünkü genetik olarak organizmalar DNA'larının bir kısmını hücrenin mitokondrisinde yer aldığı için yalnızca annelerinden miras alırlar. Bir bireyin genetik yapısını oluşturan şey, her iki ebeveynden de miras alınan bu mitokondrital DNA ve nükleer DNA'nin birleşimidir. Bu yüzden dişi ailelere doğru soy hattı geliştirmeyi seviyorum. Genetik olarak, aynı uzak dişi aileden iki olağanüstü bireye sahipseniz, her ikisinin de paylaştıkları mitokondriyal DNA ile iyi eşleşmenin nükleer DNA'ya sahip olduğunu bilirsiniz. Teoride, bir atın kuruk-dişi soyu olarak bilinen ana soyuna soy hattı yerleştirerek, o atın mitokondriyal DNA'sıyla iyi çalışan genetik materyali miras alma olasılığını artırıyorsunuz." www.littlebluebirdstables.com
Baskın Genin Pedigri Analizindeki Önemi
Baskın veya dominantlık, genetikte bir genin karşılıklı lokuslar ( DNA üzerindeki özel fiziksel konumunlar ) üzerinde bulunan ailelerden hangisinin canlının karakterini belirleyeceğini gösteren ilişkidir. tr.wikipedia.org/wiki/Baskınlık_(genetik)
Pedigri eşleşmesinde amaç dengeli ve sağlıklı yavruların alınmasına yönelik olmalıdır. Baba ve anne familyasının baskınlığına göre alınacak yüzdelerle puanlama yapılmalıdır.
Atların pedigri profillerinin yanında gördüğümüz bazı rakamlar; Dozaj Profili ( DP), Dozaj İndeksi ( DI ), Center of Distribution ( CD ) gibi bilgiler bir yarış atının hangi mesafeye yatkın olduğu, hızı, dayanıklılığı ve bunlar arasındaki denge hakkında bilgi vermektedir. Sonuçların kimi zaman farklı etkenler yüzünden çelişkili olabildiği bu hesaplamalarda, baskın genlerin en az 3 nesil geriden gelerek farklı yüzdelerle değerlendirilip puanlamalara ilave etmek veya puan düşmek gerektiği üzerine çalışmalar yapılmaktadır.
Johny Guitar isimli zamanında hayranı olduğum, bana göre gelmiş geçmiş en başarılı ve seyir keyfi yüksek atlardan birini örnek vermek istiyorum. Babası Gold Guard kısa ve orta mesafelerde çok başarılı olmuş harika bir safkandı. Baskın bir gen soyundan geldiği için yavrularına gen aktarımı yüksekti. Yavrularının ( Asos, Penky Henky, Blow Up, Islambol, Last Guard v.b ) büyük çoğunluğu kısa ve orta mesafede başarılı olmuşken, Tudor Music kızı olan daha baskın genlere sahip Melody Girl ile eşleşince ortaya uzun mesafeye de gidebilen şampiyon Johny Guitar çıktı.
Özetle; anne kısacı sprinter bir at ise orta ve uzun mesafeye yatkın dayanıklı aygırlar mantıklı olacaktır. Diğer taraftan anne uzuncu ise babada sürat ve dayanıklılık aranmalıdır. Bizim pedigri analizlerimizin amacı sürat, mesafe ve dayanıklılık dengesinin sağlanmasına yönelik olmalıdır. Yakın akraba birleşimleri her zaman sakat ve sorunlu yavrular verecek anlamına gelmiyor. Ama olma ihtimalini yükseltiyor.
Sağlıklı gen aktarımı için anne ve babanın karakterleri de çok önemlidir. Sorunlu, çok heyecanlı bir annenin yavrusu hem anne karnında hem de annesinin yanında geçirdiği süre boyunca benzer karakterleri ve huyları alabiliyor. Yavru, anneye bakarak bazı şeyleri öğrenir. Onda gördüklerini doğru olarak kabul eder. İleride bu ve benzer olumsuz huylardan vazgeçirmek veya unutturmak da oldukça zordur.
